Hưởng ứng "Ngày Thế giới Phòng, chống sốt rét 25/4"

Tại kỳ họp lần thứ 60 của Đại Hội Đồng Y tế Thế giới ( WHO) vào tháng 5 năm 2007 đã ấn định ngày 25/4 hàng năm là Ngày Thế giới phòng chống sốt rét , nhằm ghi nhận nỗ lực toàn cầu góp phần kiểm soát hiệu quả bệnh sốt rét cũng như tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về bệnh sốt rét.
Vậy bệnh sốt rét là gì ?
Sốt rét là bệnh do ký sinh trùng Plasmodium gây ra thông qua trung gian truyền bệnh là muỗi Anopheles. Các triệu chứng của bệnh thường là đau đầu, sốt , lạnh run. Bệnh lây truyền từ người này sang người qua muỗi đốt. Bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Mỹ, châu Á và châu Phi. Nếu điều trị đúng cách và kịp thời người mắc bệnh sốt rét thường có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, bệnh sốt rét nặng có thể tiến triển cực kỳ nhanh chóng và gây tử vong chỉ trong vòng vài giờ hoặc vài ngày, tỉ lệ tử vong có thể lên đến 20%.
Bệnh sốt rét ở trẻ em gây mất máu và gây tổn thương não trực tiếp do sốt rét thể não. Những trẻ sống sót do sốt rét thể não có nguy cơ bị chậm phát triển tâm thần, rối loạn hành vi và động kinh.

Ảnh: Muỗi Anopheles là trung gian truyền bệnh sốt rét

- Truyền máu: người hiến máu có nhiễm ký sinh trùng sốt rét nhưng không hay biết và hiến máu cho người khác. Đây là trường hợp khá hy hữu
- Mẹ truyền sang con: Thai phụ mắc sốt rét sẽ truyền sang con qua nhau thai và đối diện nguy cơ sảy thai, sinh non.
- Tiêm chích: Bơm tiêm dính máu có ký sinh trùng sốt rét, do tiêm chích ma tuý chung với người mang mầm bệnh
Triệu chứng sốt rét

Ảnh: Các triệu chứng của bệnh sốt rét

Các dấu hiệu thường thấy khi bị sốt rét ( thường xuất hiện sau 1 tuần nhiễm bệnh )
- Sốt cao
- Ớn lạnh , rét run kèm vã mồ hôi.
- Cơ thể nhức mỏi, xanh xao có thể buồn nôn và nôn
Các triệu chứng có thể xuất hiện lại sau mỗi 48 - 72 giờ khiến sức khỏe ngày càng suy giảm.
Ngoài ra đối với trẻ em thì dễ bị suy dinh dưỡng, chậm lớn khi mắc sốt rét.Phụ nữ có thai khi mắc sốt rét có nhiều nguy cơ sinh non, sảy thai, thai chết lưu.
Sốt rét thường chia thành 2 thể lâm sàng:
- Sốt rét thể thường: với các triệu chứng như trên
- Sốt rét ác tính: diễn ra khi bệnh sốt rét chuyển biến xấu, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân với các dấu hiệu như sốt cao liên tục, rối loạn ý thức nhẹ (mơ sảng, ngủ li bì,...), rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng cấp), đau đầu, thiếu máu...
Người bệnh sốt rét rất dễ chuyển thành ác tính và dẫn đến tử vong, đồng thời trở thành nguồn dịch lây truyền
Biến chứng nguy hiểm
- Sốt rét thể não: ký sinh trùng sinh trưởng tồn tại và gây tổn thương não bộ có thể gây co giật và hôn mê.
- Suy hô hấp do dịch tích tụ ở phổi gây phù phổi dẫn đến khó thở.
- Suy nội tạng: suy thận, suy gan hoặc vỡ lách.
- Thiếu máu: Sốt rét có thể dẫn đến việc không có đủ tế bào hồng cầu cung cấp oxy cho các mô của cơ thể hoạt động và gây thiếu máu.
- Hạ đường huyết: Quinine được sử dụng để chống lại bệnh sốt rét cũng như các dạng sốt rét nghiêm trọng có thể gây ra lượng đường trong máu thấp, dẫn đến hôn mê hoặc tử vong.
Đối tượng mắc sốt rét :
Ai cũng có thể mắc bệnh sốt rét tuy nhiên tỷ lệ tăng lên với những trường hợp sau :
- Người chưa từng mắc sốt rét
- Trẻ em, phụ nữ mang thai
- Người lớn tuổi và người bị suy giảm miễn dịch
Điều trị bệnh sốt rét:
Nên tuân thủ các nguyên tắc điều trị như sau:
- Điều trị sớm: điều trị càng sớm càng tốt, ngay sau khi các triệu chứng bệnh xuất hiện (trẻ em trong vòng 12 giờ, người lớn trong vòng 24 giờ).
- Điều trị theo đúng phác đồ
- Điều trị chống lây lan và điều trị chống tái phát (thể ngủ trong gan với Plasmodium vivax, Plasmodium ovale).
- Theo dõi chặt chẽ kết quả điều trị để có biện pháp xử lý kịp thời và thích hợp.
Biện pháp phòng ngừa
Hạn chế bị muỗi đốt :mặc quần áo dài tay, ngủ mùng , không để điều kiện cho muỗi sinh sản và phát triển
Dùng thuốc chống côn trùng đốt lên da nhưng không sử dụng trực tiếp lên mặt.
Xịt côn trùng để tránh tình trạng muỗi đốt và nhiễm bệnh vào ban đêm.
Đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc sốt rét, đã đi du lịch đến nơi có dịch sốt rét hoặc ở trong khu vực địa phương có người nhiễm bệnh.