Thay vì bệnh nhân phải co giật, đau đớn khi sốc điện thì giờ đây bệnh viện Tâm thần Trung ương I đã có phương pháp điều trị mới. Tiến sĩ, bác sĩ thầy thuốc ưu tú Tô Thanh Phương – Phó giám đốc kiêm trưởng khoa 6 Bệnh viện Tâm thần Trung ương I thực hành phương pháp sốc điện một bên - Đây là kỹ thuật đỡ tổn thương não lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam. Theo TS. Bác sĩ Tô Thanh Phương cho hay: “Sốc điện một bên là lần đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam. Sốc điện là phương pháp có từ lâu, nhưng toàn sốc điện hai bên rất nguy hiểm”. Chia sẻ về kỹ thuật “sốc điện một bên” TS. Bác sĩ Tô Thanh Phương cho biết đặt từ vào một bên thái dương và một đỉnh đầu. Nếu như phương pháp sốc điện hai bên gây tổn hại hai bên não, về lâu thì sẽ bị tổn thương trí tuệ, vấn đề về ngôn ngữ thì sốc điện một bên chỉ gây tổn thương một bên não nhưng ít có hại nhất cho người bệnh. "Sốc điện một bên" phương pháp mới cho bệnh nhân tâm thần. Nói thêm về hiệu quả điều trị cho bệnh nhân bằng phương pháp này Bác sĩ Phương cho biết thêm “Có bệnh nhân bị ảo giác, hoang tưởng uống các loại thuốc không ăn thua, điều trị hết rồi không khỏi nên phải dùng bằng phương pháp này và giờ thì đỡ hơn nhiều rồi”. Tuy nhiên, TS.Bác sĩ Phương cũng cho hay không phải bệnh nhân nào cũng điều trị bằng phương pháp này, phải là những trường hợp đặc biệt thì mới được xem xét để sử dụng.
Các bước tiến hành sốc điện một bên không gây mê:
- Kiểm tra các xét nghiệm cận lâm sàng: điện não, điện tim, XQ tim phổi, các xét nghiệm máu, chức năng thận. Nếu kết quả bình thường thì mới tiến hành sốc.
- Chuẩn bị phương tiện:
+ Máy tạo oxy, bóp bóng, thuốc cấp cứu
+ Giường cứng. Ngáng miệng có đệm bông gạc để BN không cắn vào lưỡi khi co giật.
- Chuẩn bị người bệnh : loại trừ tất cả các chống chỉ định của sốc điện (tăng áp lực nội sọ,
nhiễm trùng cấp, các bệnh tim mạch, xơ cứng mạch não, cao huyết áp, suy mạch vành, lao
phổi tiến triển, bệnh gan thận, cường giáp, tăng nhãn áp, dị tật cột sống, thai nghén
- Kiểm tra hiện tại: nếu nhịp tim > 100 lần / phút thì cho uống Propranolon 40 mg 1 viên, nhịp tim sẽ xuống < 90 lần/ phút. Kiểm tra lại mạch, huyết áp ổn định sẽ tiến hành sốc
- Để người bệnh nằm trên giường cứng.
- Kíp sốc gồm 3 người:
+ Bác sỹ là người chính: Đứng về phía đầu bệnh nhân và cầm điện cực
+ Một điều dưỡng đứng bên phải ( hoặc trái) người bệnh, hai tay giữ hai vai theo nhịp giật của cơn co giật,
+ Một điều dưỡng cầm hai gấu quần nhấc chân người bệnh lên khỏi mặt giường lúc người bệnh co giật
Cách đặt điện cực một bên: . Bán cầu chiếm ưu thế là bán cầu có liên quan với vùng ngôn ngữ viết và lời nói ở bán cầu trái, do vậy tổn thương bên trái sẽ gây thất ngôn. Khi sốc điện một bên, người ta đặt điện cực bên bán cầu không chiếm ưu thế ( bán cầu phải). Một cực đặt ở đỉnh đầu và một cực đặt bên bán cầu không
ưu thế (thái dương bên phải)
Tiến hành sốc:
- Hiệu điện thế sử dụng: Từ 70-110 vol có thể thay đổi tùy từng người bệnh.
- Nếu bệnh nhân nặng ≥ 50 kg thì hiệu điện thế là 100 vol.
- Nếu bệnh nhân ≤ 50kg, lần đầu nên dùng hiệu điện thế 90 vol.
Ảnh: Sốc điện bên phải
Trần Văn Quý chia sẻ kinh nghiệm. Chia sẻ thêm về ưu nhược điểm của phương pháp này, anh Trần Văn Quý cho biết thêm: “Ưu điểm của phương pháp này rất là an toàn, không có tác dụng phụ hoặc tác dụng phụ không đáng kể, mang hiệu quả rõ rệt. Áp dụng phương pháp này an toàn hơn so với các phương pháp khác”. Khi điều trị bằng phương pháp này bệnh nhân có cảm giác muốn được làm và thích được làm. Trong quá trình thực hiện phương pháp này, anh Trần Văn Quý cho biết cũng không gặp mấy khó khăn mà khó khăn chủ yếu là từ người bệnh không hợp tác còn đối với những trường hợp bệnh có chỉ định không được dùng phương pháp này thì đã loại trừ từ trước. Anh Quý đang thực hiện phác đồ điều trị cho bệnh nhân. Bệnh nhân thư giãn trong vòng 25 phút. Chia sẻ thêm về phương pháp kích thích từ xuyên sọ, TS. Bác sĩ Tô Thanh Phương cũng bày tỏ: “Phương pháp này rất tốt, bệnh nhân chỉ cần ngồi một chỗ không ảnh hưởng đến não”. Mỗi một bệnh nhân sử dụng phương pháp này khoảng 25 phút một lần điều trị, đối với những kỹ thuật mới vào nghề thì có thể cần hai người hỗ trợ. Thế nhưng như anh Trần Văn Quý thì do có kinh nghiệm nên chỉ một mình anh thực hiện là đủ.